Zioła i niektóre owoce posiadają liczne właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne, co powoduje, że zmniejszają ból i ułatwiają poruszanie się. Niektóre rośliny nie tylko chwilowo przynoszą ulgę, ale są polecane dla osób z różnymi problemami stawów, (np. RZS) ponieważ w wielu badaniach udowodniono, że zmniejszają uszkodzenie chrząstki stawowej, zmniejszają sztywność stawów itd.
Poniżej przedstawiamy listę 17 najlepszych ziół, roślin i owoców na stawy. Opisaliśmy tutaj ich zastosowanie, konkretne porady oraz inne ciekawostki, które mogą być dla Ciebie pomocne.
Nie zaleca się stosowania żadnych z wymienionych tutaj roślin podczas karmienia piersią, u dzieci lub u kobiet w ciąży
ROŚLINY DO STOSOWANIA ZEWNĘTRZNEGO
1. Arnika
Częstym składnikiem tradycyjnych maści, a także nalewek na stawy i na bóle reumatyczne jest roślina kojarząca się z górami – mowa tutaj o arnice. Arnika Posiada mocne właściwości przeciwzapalne.
Jak stosować arnikę
Cała roślina jest trująca, dlatego nalewkę można stosować tylko i wyłącznie zewnętrznie – poprzez smarowanie stawów dotkniętych dolegliwościami bólowymi nalewką. Nalewkę z arniki przyrządzamy poprzez wlanie 0,5l spirytusu na garść kwiatów tej rośliny, a następnie odstawienie na dwa tygodnie. Skutecznie rozgrzewa, zmniejsza obrzęki i zwalcza stany zapalne.
Występowanie i okres zbierania
Arnika to roślina światłolubna, ale znosząca okresowe zacienienie. W górach rośnie w traworoślach na łąkach, w murawach, na obrzeżach lasów i śródleśnych polanach. Roślina kwitnie w okresie: czerwiec – sierpień.
2. Lawenda
Charakterystyczną ze względu na swój kolor lawendę wykorzystuje się niezwykle często w przemyśle kosmetycznym i perfumeryjnym. Należy jednak pamiętać, że oprócz walorów estetycznych posiada także cechy pozytywnie wpływające na nasz organizm.
Jednym z najważniejszych jest działanie przeciwbólowe, które można wykorzystać pod postacią olejku, lub kremu. Lawenda jako jeden ze składników pozwala na rozluźnienie i złagodzenie napięcia mięśniowego, łagodzi bóle kości i stawów, a także wspomaga walkę z reumatyzmem.
Występowanie
Lawenda pochodzi z obszaru śródziemnomorskiego i w Polsce rzadko znajdziemy dziko rosnącą lawendę. Często uprawiana jest w przydomowych ogródkach lub w przestrzeni publicznej. Na poniższym filmie możesz zobaczyć jak sadzić i dbać o lawendę, aby pięknie kwitła.
Jak zrobić olejek lawendowy
Olejek lawendowy stosuje się zewnętrznie smarując na skórę. Ma niezwykłe właściwości przeciwzapalne, a w dodatku przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne i doskonale działa na cerę. Jak zrobić taki olejek w domu?
- Zbierz i wysusz lawendę
- Szklankę suszonych kwiatów zalej 0,5 litra gorącej wody (nie wrzątkiem)
- Po wystygnięciu odcedź kwiaty
- Przechowuj olejek w lodówce.
Pamiętaj, że olejek lawendowy ma intensywne działanie i częste stosowanie może powodować podrażnienia skóry. Dlatego dobrze jest go rozcieńczyć dodając do toniku lub kremu.
Jakie dodatkowe właściwości ma lawenda?
3. Rozmaryn
Kolejną, często wykorzystywaną w polskiej kuchni rośliną, wpływającą również pozytywnie na stawy jest popularny rozmaryn. Posiada on właściwości przeciwreumatyczne, a także mocne działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Duża zawartość rozmarycyny, wspiera również odbudowę stawów i zwalcza bolesności mięśniowe.
Jak stosować rozmaryn na stawy
Na problemy reumatyczne najlepiej stosować zewnętrznie napar rozmarynowy. Aby go zrobić wystarczy wlać litr gorącej wody do pięciu łyżek suszonego rozmarynu i dodać trzy łyżki soli morskiej oraz kilka kropel olejku miętowego. Można wykorzystać napar do moczenia nóg, lub bezpośrednio wcierać go w bolące miejsca.
4. Aloes
Prawdziwą skarbnicą cennych dla zdrowia substancji jest aloes, a właściwie jego liście. Ze względu na swoje zdrowotne właściwości jest rośliną stosowaną zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrze, jednak największym powodzeniem cieszy się żel z aloesu – bogaty w wiele substancji pomocniczych, wspomagających zdrowie, a przede wszystkim posiadający właściwości przeciwbólowe, dzięki czemu świetnie nadaje się do łagodzenia bólów związanych ze stawami.
Jak stosować aloes
Wystarczy przekroić liść Aloesu i smarować miejsca żelem ze środka. Poniżej video , na którym możesz znaleźć więcej informacji.
5. Golteria Pełzająca
Golteria to stosunkowo mało znana roślina, która mimo to posiada bardzo szerokie spektrum właściwości prozdrowotnych. Roślina należy do rodziny wrzosowatych i wyjątkowo ceniona jest zwłaszcza z uwagi na swoje liście, które posiadają mocne działanie przeciwbólowe – badania pokazały, że zawierają substancję podobną do aspiryny.
Ponadto liście golterii mają również działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne. Stosuje się je przy stanach zapalnych dolegliwościach bólowych.
Jak stosować Golterię – napar z liści
Golterię pełzającą można zbierać od wiosny do wczesnej jesieni. Golterię stosuje się zewnętrznie na bolące miejsca. Aby przygotować napar z liści golterii należy 1-2 łyżeczek suszonych liści zalać szklanką wrzątku. Stosować w małych ilościach maksymalnie 2 razy na dobę.
Olejek z golterii łatwo wchłania się przez skórę, dlatego należy stosować go miejscowo w niewielkich ilościach.
Występowanie i okres zbierania
Golteria bardzo rzadko występuje w Polsce w środowisku naturalnym. Dlatego często uprawia się tę roślinęw przydomowych ogródkach. Liście golterii można zbierać od marca do października.
ROŚLINY DO STOSOWANIA WEWNĘTRZNEGO
6. Wiązówka Błotna
Wiązówka błotna to charakterystycznie biała roślina, która doskonale wspomaga kondycję stawów i mięśni, jest skuteczna również w oczyszczaniu organizmu i pomaga w uzyskaniu naturalnej odporności.
Miejsce występowania wiązówki błotnej
Wiązówka błotna najlepiej rośnie w żyznych glebach na stanowisku półcienistym i wilgotnym. Na słońcu będzie rosła tylko pod warunkiem, że będzie miała odpowiednio wilgotną glebę. Kwiaty wiązówki najlepiej zbierać od czerwca do połowy sierpnia.
Jak stosować
Z wiązówki najlepiej przygotować napar do picia. Wystarczy do tego, aby łyżkę kwiatów zalać szklanką wrzątku i parzyć pod przykryciem przez co najmniej 15 minut. Całą szklankę należy podzielić na 3 porcje na dzień.
Przeciwskazania
Wiązówki błotnej nie powinny stosować osoby uczulone na salicylany, dzieci , kobiety ciężarne i kobiety, które karmią piersią. Dodatkowo osoby, które biorą leki przeciwzakrzepowe, bo wiązówka zbyt bardzo nasili ich działanie.
7. Ziele jeżówki
Na stawy często stosowane jest także ziele jeżówki. Wykazuje bowiem bardzo mocne właściwości przeciwzapalne, ochronne, regenerujące i gojące. Jest zalecane osobom, które cierpią na zapalenie stawów, warto również wspomnieć, że ma działanie powstrzymujące proces starzenia, pomaga w regeneracji komórek i syntezie kolagenu.
Ziele można stosować zarówno w formie maści, nakładanej bezpośrednio na skórę, jak i naparu.
Występowanie
W Polsce bardzo rzadko znajdziemy dziko rosnącą jeżówkę. Czasami jedynie na dziko rozsiewa się z upraw. Najlepiej więc samemu zasadzić jeżówkę w przydomowym ogródku lub działce. Wysuszone ziele jeżówki można również kupić w sklepach zielarskich.
Na poniższym filmie możesz zobaczyć jak uprawiać jeżówkę:
Jak zrobić napar z jeżówki na stawy
Do stworzenia naparu należy wykorzystać suchy i rozdrobniony korzeń jeżówki. Zlewamy go 200ml gorącej wody. Po tym czasie wystarczy przecedzić roztwór. Naparu nie należy pić więcej niż 2 razy dziennie.
Ziele jeżówki przeciwskazania
Kto powinien unikać stosowania jeżówki? Osoby cierpiące na:
- stwardnienie rozsiane,
- choroby wątroby,
- AIDS,
- schorzenia szpiku kostnego
- nadwrażliwość na zioła takie jak np. arnika, mniszek, krwawnik, osoby z gruźlicą, schorzeniami wątroby i białaczką.
8. Owoc dzikiej róży
W przypadku problemów ze stawami, warto zainteresować się owocem dzikiej róży. Badania naukowców dowiodły, że zawiera on substancję GOPO, która zwalcza stany zapalne w organizmie, na co wskazuje niski poziom CRP we krwi. CRP to białko wskazujące na stan zapalny, którego wskaźnik w trakcie infekcji stopniowo podnosi się do góry. GOPO może także spowolnić przepływ leukocytów do będącej w stanie zapalnym tkanki, co pozwoli powstrzymać na czas ewentualne uszkodzenia tkanek, oraz ból.
Jak zrobić herbatę z dzikiej róży
Owoce dzikiej róży zbiera się w okresie letnim: sierpień – wrzesień. Po dokładnym umyciu należy przeciąć na pół i wydrążyć środek. Miąższ dzikiej róży jest niejadalny i może spowodować zatrucie. Ususzone połówki wystarczy zalać gorącą wodą (nie zalewać wrzątkiem). Najmocniejszy aromat mają owoce średniej wielkości. Można również kupić herbatkę z dzikiej róży w sklepach.
Przeciwskazania dzika róża
Dzikiej róży nie powinny stosować osoby zmagające się z poniższymi problemami:
- cukrzyca
- kamienie nerkowe
- zaburzenia związane z żelazem
- przebyty zawał serca lub problemy z ciśnieniem
- udar
- zakrzepy krwi
9. Ananas
Ananas zawiera niezwykły składnik o działaniu przeciwzapalnym – Bromelainę. Przy problemach zapalnych blokuje proces zapalny, natomiast w zdrowym organizmie wspomaga układ immunologiczny. Według jednego z badań przeprowadzonych na łamach magazynu „Phytomedicine” bromelaina zmniejsza poranną sztywność stawów u osób chorych na RZS.
Przeciwskazania do jedzenia ananasa
- cukrzyca
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
10. Winogrona
Skórki winogron zawierają związek resweratrol. Ma on działanie przeciwzapalne i wykorzystywany u RZS zmniejsza uszkodzenie chrząstki stawowej oraz obrzęk stawów. Resweratrol można znaleźć również w mniejszych ilościach w:
- żurawinie,
- jagodach,
- borówkach,
- porzeczkach
- orzechach.
11. Zielona herbata
Przy zaparzaniu zielonej herbaty do wody wydziela się związek o nazwie galusan epigallokatechiny, który hamuje czynniki zapalne (prostaglandyny) i może zmniejszyć uszkodzenie tkanek stawowych. Dlatego zielona herbata jest niezwykle polecana przy problemach ze stawami.
Jak parzyć zieloną herbatę, aby miała właściwości przeciwzapalne
Pozytywny związek opisywany powyżej wydziela się, gdy zieloną herbatę parzymy przez 10-15minut w temperaturze 80°C. Taką herbatę możemy zaparzyć 2 razy i za każdym razem do wody zostanie uwolniona podobna wysoka ilość związków przeciwzapalnych.
Przeciwskazania zielona herbata
- stosowanie leków na nadciśnienie – zielona herbata może osłabiać ich działanie
- niedokrwistość – picie zielonej herbaty powoduje wypłukiwanie żelaza,
- osteoporoza – zielona herbata powoduje wypłukiwanie wapnia z kości.
12. Imbir
Imbir – sięgamy po niego często w okresie zimowym, przy przeziębieniu, jednak niewiele osób wie, że posiada także niesamowite właściwości wspomagające stawy. Imbir zmniejsza stan zapalny nie powodując przy tym działań ubocznych.
Najlepiej stosować go pod postacią herbatki, którą można pić nawet codziennie, lub dodawać świeży lub sproszkowany imbir do potraw.
13. Kurkuma
Kurkuma w medycynie naturalnej i ziołolecznictwie jest uznawana za swoisty lek na wiele przypadłości i chorób, ze względu na mnogość swoich właściwości. Liczne publikacje naukowe, wskazują że kurkuma posiada m.in.: silne właściwości przeciwzapalne, przyczynia się do utrzymania dobrej kondycji mięśni i stawów, wzmacnia odporność organizmu, zapobiega utracie gęstości kości i stawów, czy poprawia działanie naturalnych mechanizmów obronnych. Dodatkowo kurkumina ma właściwości przeciwzapalne.
Jak stosować kurkumę?
Jako przyprawa świetnie sprawdzi się w większości mięs, ryb, sałatek, ryżu i innych potraw obiadowych. Nie zaleca się większej ilości kurkumy niż standardowa ilość dodawana jako przyprawa (1/4 łyżeczki).
14. Czosnek
W przypadku problemów ze stawami warto sięgnąć również po czosnek – działa on niczym silny środek niwelujący ból i stany zapalne, dzięki czemu pozawala poprawić kondycję stawów i całego układu kostnego, a także ogólny stan organizmu.
Naukowcy z King’s College London oraz University of East Anglia przeprowadzili eksperyment, który wykazał, że kobiety spożywające dietę bogatą m.in. w czosnek, znacznie rzadziej zapadają na chorobę zwyrodnieniowe stawów.
15. Liść laurowy
Liść laurowy – jedna z najpopularniejszych przypraw stosowanych w kuchniach tysięcy Polaków. W ziołolecznictwie laur znany jest jako środek o działaniu oczyszczającym, wspomagającym odporność, a także wzmacniającym stawy i kości.
Jak najlepiej stosować liść laurowy?
Możliwości jest wiele – wewnętrznie w formie herbatek i naparów, a także zewnętrznie, jako wywar, lub krem, wcierając go w określone miejsca (kości i stawy rąk, nóg, nadgarstki, plecy).
16. Kadzidłowiec
Kolejną rośliną, o której warto wspomnieć ze względu na jej właściwości jest kadzidłowiec. Roślina ta, stosowana regularnie działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo i uspokajająco.
Badania naukowe wskazują, że odpowiadają za to zawarte w ekstrakcie z kadzidłowa kwasy bosweliowe, stanowiące prawie jedną trzecią czystej, naturalnej żywicy. Z tego względu poleca się go zwłaszcza osobom cierpiącym na problemy ze stawami, układem kostnym, czy stanach bólowych wywołanych zapaleniem.
Występowanie
W polskim klimacie nie znajdziemy kadzidłowca. Niektórzy producenci wykorzystują go jednak w swoim kremach czy maściach.
17. Igły sosny
Drzewo sosny, którą bardzo często można spotkać w Polsce, jest bogatym źródłem cennych składników, takich jak sole mineralne, olejki eteryczne, czy flawonoidy.
Najcenniejszą częścią drzewa są igły sosnowe, z których tworzy się napary, olejki, czy kremy. Zawarte w igłach sosny składniki wykazują silne działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe, odkażające i rozkurczowe, dzięki czemu są pomocne przy reumatyzmie, nerwobólach, a także pomagają zwalczyć uczucie zmęczenia i znużenia.
Kiedy zbierać igły sosnowe
Igły sosny można zbierać przez cały rok również w zimę. Należy jednak pamiętać, że niektóre gatunki sosny podlegają w Polsce ochronie.
Przy zbieraniu dzikiej sosny należy zwrócić uwagę na środowisko sosny, aby nie było ono zanieczyszczone (np. obok drogi)
Jak zrobić wywar z igieł sosnowych
- Rozcieramy igły (w moździerzu lub innym sposobem )
- Zalewamy ½ litra wody. Wkładamy na ogień i doprowadzamy do wrzenia
- Odstawiamy pod przykryciem na 2 godziny.
- Wywar przecedzamy
Źródła i bibliografia
Firenzuoli F., Herbal Medicine Today: Clinical and Research Issues, Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, (2007).
Da-Yong L., Ting-Ren L., Herbal medicine in new era, Hospice & Palliative Medicine International Journal, (2019).
Pitchford P.,Odżywianie dla zdrowia. Tradycje wschodnie i nowoczesna wiedza o żywieniu, (2008).
Walker, A. F., Bundy, R., Hicks, S. M., & Middleton, R. W. (2002). Bromelain reduces mild acute knee pain and improves well-being in a dose-dependent fashion in an open study of otherwise healthy adults. Phytomedicine, 9(8), 681-686.
Pavan, R., Jain, S., & Kumar, A. (2012). Properties and therapeutic application of bromelain: a review. Biotechnology research international, 2012.
Sikora-Polaczek M., Bielak-Żmijewska A., Sikora E., Molekularne i komórkowe mechanizmy działania kurkuminy—dobroczynny wpływ na organizm, Postępy Biochemii, (2011).
Chen, X., Lu, J., An, M., Ma, Z., Zong, H., & Yang, J. (2014). Anti‑inflammatory effect of resveratrol on adjuvant arthritis rats with abnormal immunological function via the reduction of cyclooxygenase‑2 and prostaglandin E2. Molecular medicine reports, 9(6), 2592-2598.
Elmali, N. U. R. Z. A. T., Baysal, O., Harma, A., Esenkaya, I., & Mizrak, B. (2007). Effects of resveratrol in inflammatory arthritis. Inflammation, 30(1), 1-6.
King’s College London, Garlic could protect against hip osteoarthritis, (2010).
Alarcon De La Lastra, C., & Villegas, I. (2005). Resveratrol as an anti‐inflammatory and anti‐aging agent: Mechanisms and clinical implications. Molecular nutrition & food research, 49(5), 405-430.
Anna, K. T., Suhana, M. E., Das, S., Faizah, O., & Hamzaini, A. H. (2011). Anti-inflammatory effect of Curcuma longa (turmeric) on collagen-induced arthritis: an anatomico-radiological study. Clin Ter, 162(3), 201-207.
Mereles, D., & Hunstein, W. (2011). Epigallocatechin-3-gallate (EGCG) for clinical trials: more pitfalls than promises?. International journal of molecular sciences, 12(9), 5592-5603.
Meki, A. R. M., Hamed, E. A., & Ezam, K. A. (2009). Effect of green tea extract and vitamin C on oxidant or antioxidant status of rheumatoid arthritis rat model. Indian Journal of Clinical Biochemistry, 24(3), 280-287.
Donà, M., Dell’Aica, I., Calabrese, F., Benelli, R., Morini, M., Albini, A., & Garbisa, S. (2003). Neutrophil restraint by green tea: inhibition of inflammation, associated angiogenesis, and pulmonary fibrosis. The Journal of Immunology, 170(8), 4335-4341.
Castilhos, L. G., Rezer, J. F., Ruchel, J. B., Thorstenberg, M. L., Jaques, J. A. D. S., Schlemmer, J. B., … & Leal, D. B. (2015). Effect of Uncaria tomentosa extract on purinergic enzyme activities in lymphocytes of rats submitted to experimental adjuvant arthritis model. BMC complementary and alternative medicine, 15(1), 1-11.
Manvitha, K., & Bidya, B. (2014). Aloe vera: a wonder plant its history, cultivation and medicinal uses. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry, 2(5), 85-88.
Umar, S., Umar, K., Sarwar, A. H. M. G., Khan, A., Ahmad, N., Ahmad, S., … & Khan, H. A. (2014). Boswellia serrata extract attenuates inflammatory mediators and oxidative stress in collagen induced arthritis. Phytomedicine, 21(6), 847-856.
Kimmatkar, N., Thawani, V., Hingorani, L., & Khiyani, R. (2003). Efficacy and tolerability of Boswellia serrata extract in treatment of osteoarthritis of knee–a randomized double blind placebo controlled trial. Phytomedicine, 10(1), 3-7.
Reichling, J., Schmökel, H., Fitzi, J., Bucher, S., & Saller, R. (2004). Dietary support with Boswellia resin in canine inflammatory joint and spinal disease. Schweizer Archiv für Tierheilkunde, 146(2), 71-79.
